maandag, augustus 14, 2017

Corruptie draait Amazone de nek om

Uit De Telegraaf.
----------------------------------------------------------------------------------------
"Alleen God kan garanderen dat de ontbossing afneemt," zei de Braziliaanse milieuminister Sarney Filho laatst tijdens een bezoek aan Noorwegen. Zijn Scandinavische gastheren vonden het een weinig geruststellende boodschap.

Prompt kortte het grootste donorland van het Amazonefonds de helft van zijn bijdrage aan de bestrijding van illegale houtkap in Brazilië. Het Zuid-Amerikaanse land werd op de vingers getikt voor de 29%-toename van de sloop van de Amazone in de afgelopen twaalf maanden.

Er worden maatregelen genomen om het tij te keren, haastte de milieuminister toe te voegen. Maar volgens milieuorganisaties doet de Braziliaanse regering juist het tegenovergestelde. Er zou alleen maar meer kaalslag dreigen voor 's werelds grootste regenwoud.

Dat heeft te maken met de stemming over de afzetting van president Michel Temer eerder deze maand. Het Braziliaanse lagerhuis oordeelde dat het voor corruptie aangeklaagde staatshoofd zijn termijn mag uitzitten (tot eind 2018). Ondanks de stevige bewijzen werd Temer unaniem gesteund door de cruciale boerenfractie, die ruim 40% van de zetels heeft.

In ruil staat de president toe dat een grote lap beschermd natuurgebied wordt ingeperkt. De grenzen van dit Jamanxim-park, ooit bedoeld om een belangrijke sojaweg door de Amazone met bos in te snoeren, worden al jaren genegeerd door boeren, houthakkers en mijnbouwers. Er komt nu een pardon voor hun illegale praktijken. 'Temer offert 350.000 hectare oerwoud op om zijn hachje te redden', concluderen Greenpeace en het WNF woedend.

Ook aan andere Amazoneparken wordt geknaagd. Hetzelfde geldt voor indianenreservaten, die op luchtfoto's vaak zijn te herkennen aan de contouren van het regenwoud. Boeren willen de landbouw echter ruim baan geven in meerdere indianengebieden. Ze vinden gehoor bij de president die volgens de hoofdaanklager miljoenen aan smeergeld heeft aangenomen. De afbakening van tientallen reservaten is stilgelegd. En dat is ook voor het oerwoud slecht nieuws, zo stelt de groene lobby.

Intussen belooft Brazilië de illegale kap in de Amazone voor 2030 uit te bannen. Ecologen vrezen dat de schade tegen die tijd al onomkeerbaar is. Zo'n 20 procent van het Braziliaanse Amazonewoud (60% van het totale oppervlak) is gesneuveld. Van nog eens 30 procent raakte het ecosysteem beschadigd. Het uitgestrekte gebied kent overwegend arme bodems, waarop hoogwaardig bos zich moeilijk herstelt.

Kaalslag in het Jamanxim-park

woensdag, augustus 09, 2017

Zorreguieta had eigen kijk op waarheid

Necrologie uit de krant van vandaag.
----------------------------------------------------------------------------
De kroon op het leven van Jorge Horacio Zorreguieta werd tevens zijn grootste vernedering. De trotse Argentijn zag zijn dochter koningin worden van een ver kikkerland maar mocht haar niet naar het altaar leiden vanwege zijn omstreden verleden.

Zorreguieta (Buenos Aires, 1928) is als tiener al erg geïnteresseerd in politiek. Al sinds de jaren veertig is deze in Argentinië gespleten tussen aanhangers en tegenstanders van de linkse populist Juan Domingo Perón. De bankierszoon van Baskische afkomst ontwikkelt een diepe haat voor Perón, geheel in lijn met het conservatieve milieu waarin hij opgroeit.

Zijn studies biochemie en rechten maakt Zorreguieta niet af. Maar hij blijkt een begaafd netwerker en begint zich op te werken in de Argentijnse landbouwwereld. Zo schopt hij het tot secretaris van de Sociedad Rural, de machtige bond van grootgrondbezitters, opmerkelijk gezien het bescheiden grondbezit van zijn familie.

Het eerste huwelijk van Zorreguieta loopt stuk. In 1970 moet hij – dan al vader van drie kinderen – uitwijken naar buurland Paraguay om te kunnen hertrouwen. De vrouw van zijn leven blijkt de zestien jaar jongere Maria Cerruti, een lerares die hij kent van de poloclub in het pampastadje Pergamino. Een jaar later krijgen ze hun eerste kind: Máxima. Het gezin is dan al naar de hoofdstad Buenos Aires verhuisd.

Argentinië zakt die jaren weg in een moeras van chaos. Zeker als Perón in 1974 overlijdt en zijn incapabele vrouw Isabel president wordt. Zorreguieta’s Sociedad Rural vergroot de chaos met stakingen en zinspeelt openlijk op de noodzaak van een militaire staatsgreep. Als het in maart 1976 zover is, vraagt legerleider Jorge Videla of hij staatssecretaris van Landbouw wil worden. Zorreguieta twijfelt geen moment. “Die loyaliteit was je gewoon verschuldigd”, zal hij later zeggen.

In zijn nieuwe rol gaat de vlot babbelende carrièreman in het buitenland de boer op met Argentijns graan en biefstuk. Met succes. Terwijl er steeds meer internationale kritiek klinkt op de mensenrechtenschendingen door de dictatuur, promoveert Zorreguieta in 1979 tot landbouwminister.

Na de val van de junta in 1983 wordt duidelijk dat het militaire regime duizenden, mogelijk tienduizenden tegenstanders heeft vermoord. Zorreguieta beweert later dat hij hier geen weet van had. Terwijl de juntaleiders worden opgejaagd door justitie, ontspringt hij als burgerfunctionaris de dans. De krasse Argentijn kan zo tot na zijn 80e actief blijven in diverse topfuncties in de belangrijke Argentijnse landbouwsector.

In 2001 wordt zijn verleden door Máxima's verloving met de Nederlandse prins Willem-Alexander alsnog het middelpunt van een grote rel. In opdracht van de Nederlandse regering concludeert de onderzoeker Michiel Baud dat het “zeer onwaarschijnlijk” is dat Zorreguieta ondanks zijn hoge functie tijdens de dictatuur niet wist dat er op grote schaal politieke tegenstanders van de aardbodem 'verdwenen'.

Terwijl andere hoge burgerfunctionarissen toegeven dat ze hiervan al in de jaren zeventig op de hoogte waren, houdt Zorreguieta vol van niets te hebben geweten. Uiteindelijk gaat hij toch schoorvoetend akkoord met een vernederende boycot bij het koninklijk huwelijk. In het belang van zijn dochter, zo schrijft hij de professor, niet omdat hij zich moreel verantwoordelijk voelt. Bij de doop van kleindochter Catharina-Amalia is hij later wèl welkom in Nederland.

Ook in zijn eigen land Argentinië ontstaat op zijn oude dag belangstelling voor zijn verleden. Twee broers willen via justitie te weten komen hoe hun moeder in 1976 is verdwenen op een landbouwinstituut dat onder Zorreguieta’s verantwoordelijkheid viel. Ook andere nabestaanden doen daarna aangifte. Tot een proces komt het evenwel niet.

donderdag, augustus 03, 2017

Virtuele kompels

Column uit De Telegraaf van vandaag.
----------------------------------------------------------------------------
De bitcoinkoorts heeft ook in Zuid-Amerika toegeslagen. Door de toenemende vraag is de prijs van de snel in waarde gestegen virtuele munt (2300 euro momenteel) hier nóg hoger dan in Europa en de VS. In Brazilië varieerde de marge afgelopen 2,5 maand van 5 tot 50 (!) procent.

In buurland Venezuela speelt ’het geld van de toekomst’ al een wezenlijke rol in het dagelijks leven. De bevolking van het noodlijdende olieland wapent zich met bitcoin tegen het wanbeleid van het Maduro-regime.

"Dankzij bitcoin kan ik toch sparen in een harde munt", verzekert de Venezolaanse makelaar Joney Castellanos. Ze wisselt haar zuurverdiende bolivars via digitale beurzen als het onlangs gelanceerde Monkeycoin. De grote waardeschommelingen van bitcoin neemt ze op de koop toe.

De virtuele munt biedt ook enig soelaas tegen de groeiende schaarste. Nauwelijks beschikbare elektronica of medicijnen worden via bitcoin besteld bij buitenlandse webwinkels. "Bitcoin redt levens in Venezuela", jubelt de lokale techfanaat Máximo Salazar.

Zijn appartement staat vol krachtige computers waarmee bitcoin wordt ’ontgind’. Door de zwaar gesubsidieerde elektriciteit is het energieslurpende proces bovengemiddeld lucratief in Venezuela.

Maar het wankelende regime staat niet te juichen bij het verlies van zijn valutamonopolie. Hoewel er geen wet is die bitcoin verbiedt, riskeren de mijnwerkers een huisbezoek van de Venezolaanse geheime dienst. Enkelen werden gearresteerd wegens ’het ondermijnen van de revolutie’.

Anderen worden ’slechts’ afgeperst of beroofd van hun computers. Zo hebben ook corrupte agenten de wondere wereld van bitcoin ontdekt. Naar verluidt klust een deel inmiddels zelf bij als online kompel.