woensdag, februari 13, 2013

Carnavalsparade Rio is witwasfestijn

Terwijl de uitslag van Rio's carnavalsparade net bekend werd (winnaar is de sambaschool Vila Isabel), hier nog even een stuk over de donkere kant van dit jaarlijkse festijn.

Het stond in de Elsevier van afgelopen weekend.
---------------------------------------------------------------------------------
Het carnaval van Rio de Janeiro heeft een keerzijde die buiten Brazilië weinig bekend is. Het spectaculaire defilé in Rio’s sambastadion is een witwasfestijn voor gewelddadige gokbazen.

Zij staan bekend als de ‘Beestenmaffia’, naar een populaire illegale straatloterij (Spel van het Beest) waarin jaarlijks honderden miljoenen omgaan.

De maffiosi zijn gelieerd aan sambascholen die danseressen en praalwagens naar de parade sturen. Het spektakel wordt zo gebruikt om een deel van de loterij-opbrengst wit te wassen, zo bleek onlangs uit onderzoek van het Openbaar Ministerie.

‘De loterij lijkt onschuldige folklore, maar is een dekmantel voor wapen- en drugshandel, ontvoeringen en moorden,’ vertelt oud-hoofdaanklager Antônio Carlos Biscaia (60), die de top van de Beestenmaffia in 1993 tijdelijk achter de tralies kreeg.

Tot zijn frustratie zijn de loterijbazen twintig jaar later nog altijd rijk en machtig. ‘Ze sponsoren grote sambascholen als Beija-Flor, Mocidade Independente, Salgueiro en Grande Rio,’ aldus Biscaia, die een moordaanslag overleefde en tegenwoordig advocaat is.

‘Schandelijk, gezien de internationale uitstraling van carnaval.’ De sambascholen en hun duizenden gekostumeerde dansers trekken miljoenen toeristen naar Rio.

Ook het stadsbestuur, dat samen met staatsoliebedrijf Petrobras 27,5 miljoen euro per jaar in de optocht pompt, zit in zijn maag met de verstrengeling. Burgemeester Eduardo Paes probeerde de banden tussen de scholen en de maffia te verbreken via een openbare aanbesteding van de optocht.

Daar voelde de organiserende koepel van sambascholen (Liesa) echter niets voor. ‘Vervelend. Maar moet ik dan stoppen met carnaval?’ zo schetste Paes zijn dilemma.

Justitie legde enkele loterijcriminelen vorig jaar wel weer een celstraf op, maar hun machtsbasis blijft groot. Menige deelnemer heeft meer vertrouwen in illegale loterijen dan in de legale Braziliaanse staatsloterij.

‘Er zijn drie trekkingen per dag en ze betalen meteen uit op straat. Voor 1 real (37 eurocent) doe je al mee,’ zegt Eduardo Garcia bij een van de vele verkooppunten in Rio. De gokbazen betalen politieagenten steekpenningen om zich afzijdig te houden.

Verder maken ze zich populair met giften aan de bewoners van sloppenwijken, waar de overheid veelal afwezig is. En juist in deze arme buurten liggen de wortels van veel sambascholen.

Imagine na Copa!

Uit De Telegraaf van afgelopen maandag.
-----------------------------------------------------------------------------
‘Imagine na Copa’ (´Stel je voor tijdens het WK´), is een zinnetje dat je veel hoort in Rio de Janeiro, waar ik me momenteel onderdompel in het carnavalsgedruis.

Over een dag of vijfhonderd wordt de finale van het WK voetbal afgetrapt in het Maracanã-stadion. De Braziliaanse sambametropool
komt daarmee steeds meer onder een internationaal vergrootglas te liggen.

Onlangs viel de stroom twee uur lang uit op Rio’s internationale vliegveld Galeão. Imagine na Copa! Er wordt een filerecord gebroken. Imagine na Copa!

Hoewel de cariocas (inwoners van Rio) van nature een optimistisch volkje zijn, vrezen velen voor een grote afgang door gebrekkige organisatie van het WK en de Olympische Spelen van 2016.

Niet nodig, als je het mij vraagt. Ik ben voor het eerst in drie jaar terug in mijn oude woonplaats en het valt me op dat er wel degelijk schot zit in de voorbereidingen.

Rio, dat in diep verval raakte nadat de Braziliaanse hoofdstad in 1960 naar Brasília werd verplaatst, beleeft een indrukwekkende revival.

Het havengebied wordt opgeknapt, het openbaar vervoer wordt verbeterd en de moordcijfers zijn flink gedaald, mede dankzij een ‘vredespolitie’ die tientallen sloppenwijken herovert op drugsbendes.

Geweldig om te zien dat de stad steeds toegankelijker wordt”, zegt de Nederlandse carnavalstoerist Martyn Menke (43) op de top van favela Vidigal, een vroeger drugsbolwerk waar we bij zonsopgang een fabelachtig uitzicht hebben op Rio’s stranden en tropisch regenwoud.

Hij is één van de miljoen toeristen die tot Aswoensdag los gaan tussen de vele honderden sambabands (‘blocos’) die de straten van Rio hebben bezet.

Het megafeest verloopt gemoedelijk en vrijwel vlekkeloos, los van een legertje irritante zakkenrollers tussen de bier en
caipirinha’s hijsende menigte.

„De sfeer is geweldig, er heerst een georganiseerde chaos”, zegt Blake (29), een financieel journalist uit Michigan met een rode rastapruik op zijn bol.

„Het WK wordt gewoon een groot feest. Wat zou het als de stroom een keer uitvalt? Dat gebeurde laatst zelfs in de finale van de Superbowl.”