zaterdag, januari 28, 2012

Cokevliegtuigjes in je achtertuin

Uit de krant van vandaag. Ik heb het stuk geschreven met collega Edwin Timmer.
---------------------------------------------------------------------------------
Het is net een zwerm muskieten, zo massaal en irritant zijn de cokevliegtuigjes die komen aanvliegen vanuit Venezuela en Colombia. Ze landen vrijwel in de achtertuin van Ronald Janssen, een Nederlandse duikschoolhouder op het bij Honduras horende bounty-eiland Utila.

,,De drugsbendes rijden midden in de nacht over mijn land en de smokkelvliegtuigjes landen op honderd meter afstand. Ik sta machteloos, want alle autoriteiten zitten in het complot.”

Op de kaart is Utila met een oppervlakte van 42 vierkante kilometer maar een onbeduidend vlekje voor de Caribische kust van Honduras. Onder duikliefhebbers is het gewezen pirateneiland echter een bekende trekpleister.

Utila ligt namelijk bij een groot koraalrif waar je spotgoedkoop kunt duiken tussen walvishaaien, dolfijnen en scheepswrakken waarin nog enkele eeuwenoude schatten verborgen zouden liggen. De sfeer was altijd relaxed. Bezoekers en bewoners genoten dagelijks van zon, duiken en een lui diner bij avondlicht in het enige dorp.

Janssen stond begin jaren tachtig aan de wieg van het duiktoerisme op het Hondurese eiland. ,,Ik kocht een bootje, een tank en een compressor en leerde mezelf de fijne kneepjes. Algauw kwamen er steeds meer Amerikaanse en Europese backpackers naar het eiland. Je kon hier voor 99 dollar een complete duikcursus volgen.”

Een paar jaar eerder was de voormalige militair en trucker bij toeval op Utila verzeild geraakt. ,,Op een reis door de regio werd Utila me aangeraden omdat het Engelstalig is en ik geen Spaans sprak. Dat ik er dertig jaar later nóg zou zitten, had ik nooit gedacht.”

Eeuwenlang was het idyllische eilandje een broeinest van Britse en (in mindere mate) Hollandse piraten. ,,Er woonden alleen afstammelingen van blanke piraten en zwarte slaven toen ik hier dertig jaar terug aankwam. Het waren zo’n duizend mensen die allemaal op één vierkante kilometer woonden. Op het vasteland, slechts 29 kilometer verderop, werd Utila gezien als een zonderlinge Engelstalige enclave.”

Ronald Janssen

Daarin kwam verandering nadat er in 2003 een vliegveldje werd gebouwd in de oosthoek van het eiland. Janssen had de pech dat dit pal naast zijn landgoed gebeurde. ,,Geen hond weet wie het betaald heeft, maar ik heb wel een vermoeden.”

Dergelijke pistes zijn goud waard voor drugsbendes uit Zuid-Amerika en Mexico die inmiddels de gehele noordelijke Hondurese kust, inclusief de eilanden, gebruiken om hun waar richting de VS te krijgen.

Volgens de Amerikaanse drugswaakhond DEA is Honduras uitgegroeid tot de belangrijkste hub voor de smokkel van ‘wit goud’ naar het noorden. Dat gebeurt per vissersschepen, duikboten – het leger haalde vorig jaar een onderzeeër met 7 ton coke boven water – en een zwerm aan vliegtuigjes.

Utila fungeert daarbij als trampoline. Voor een tweemotorig vliegtuigje met een volle tank is het eilandje bereikbaar vanuit zowel Colombia en Venezuela als Miami. Het vliegveldje naast huize Janssen vormt daarmee een ideale plek voor een pitstop.

Janssen: ,,Je ziet de vluchten al een dag van tevoren aankomen. De politie begint dan druk te patrouilleren in het dorp en niemand mag bij het vliegveld komen. Soms schieten ze in de lucht om iedereen op afstand te houden.”

De landingen gebeuren in het donker. ,,Rond twee uur ’s nachts brengen ze de brandstofvaten van een naastgelegen huis naar het vliegveld. Ik woon daartussen, maar daar malen ze niet om. Dan komt het vliegtuigje aan en er kraait verder geen haan naar.”

Soms gaat het mis. ,,Onlangs stortte er eentje neer met 1.500 kilo coke aan boord. Vervolgens voerde de politie een enorme show op. Het spul werd zogenaamd verbrand, maar dat was gewoon meel. Er kwamen zwarte rookwolken af, terwijl cocaïne witte rook geeft. Bovendien was er daarna dagenlang geen meel te krijgen op het eiland. Ik weet dat het bezopen klinkt, maar zo gaat dat hier.”

Janssen bij een verongelukte Colombiaanse piloot

In het kielzog van het drugsgeld wordt Utila overspoeld door gespuis, aldus Janssen. ,,Zo’n 90% van de bevolking bestaat nu uit ‘Spanjaarden’, ofwel mensen van het vasteland. Daar zitten veel criminelen tussen, waardoor de toeristen massaal wegblijven. En ik geef ze geen ongelijk.”

Zijn bedrijf Cross-Creek verhuurt ook huisjes op het eiland. ,,Afgelopen twee weken is er drie keer ingebroken. Alle huurders zijn uiteraard vertrokken. We weten wie de daders zijn, maar ik moet de politie 1.500 dollar betalen om hen op te laten pakken.”

Honduras heeft het hoogste moordcijfer ter wereld en is volgens de Nederlander hard op weg ook het meest corrupte land te worden. ,,Ik heb een vermogen aan advocaten uitgegeven, maar het is onmogelijk om je recht te halen in dit land. De autoriteiten zitten tot over hun oren in de drugshandel.”

De twee meter lange en 135 kilo zware Nederlander is de wanhoop nabij. ,,Ik weet niet wat ik tegen die nachtelijke indringers moet doen, maar ik weet wel wat ik graag zou willen doen! Het punt is dat de Spanjaarden hun zaakjes hier met AK-47’s oplossen. Vorige maand is er op een ander Caribisch eiland weer een Nederlander vermoord. Het zou me niet verbazen als ik de volgende ben.”

Geen opmerkingen: